Dostęp do informacji publicznej. Co powinniśmy znać i wiedzieć?

Przepisy o dostępie do informacji publicznej są niestety niejasne i nastręczają wiele problemów zarówno tej stronie, która zwraca się z zapytaniem o udzielenie informacji jak i organowi, który taką informację powinien przygotować. Przede wszystkim sama ustawa nie określa precyzyjnie, jakie obowiązki ma podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji i kto należy do grupy takich podmiotów (katalog podmiotów pozostaje otwarty). Kolejnym z głównych problemów ustawy są niepełne procedury – większość kwestii rozstrzyganych jest na podstawie utrwalonego orzecznictwa. Na proponowanym szkoleniu omówimy najlepsze i sprawdzone praktyki, zwrócimy uwagę na prawidłowe czytanie wniosku i minimalne informacje jakie w składanym wniosku powinny być zawarte. Odniesiemy się także do kwestii ograniczenia dostępu do informacji publicznej i sytuacji kiedy może być udzielona odmowa. Omówimy również możliwość odwołania się od wydanej decyzji przez organ oraz kontroli sądów administracyjnych.

• Zdobycie lub uporządkowanie wiedzy z zakresu dostępu do informacji publicznej i aktualnego orzecznictwa sądowego,
• Przedstawienie aktualnych problemów wynikających ze stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej
• Nabycie umiejętności właściwego odczytywania treści wniosków,
• Kompleksowe omówienie podstaw odmowy udostępnienia informacji,
• Zaprezentowanie różnic między odmową a niemożnością udostępnienia informacji publicznej,
• Uzyskanie odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania i wyjaśnienie wątpliwości pojawiających się w kwestii udzielania informacji publicznej.

1. Ustawa o dostępie do informacji publicznej a inne tryby gwarantujące jawność działania organów władzy publicznej oraz dostęp do informacji, w tym:

• kwestia pierwszeństwa przepisów szczególnych,
• ochrony danych osobowych w kontekście udostępniania informacji publicznej,
• informacje sektora publicznego.

2. Podmiot zobowiązany i podmiot uprawniony w rozumieniu przepisów ustawy o dostępie do informacji; skutki przyjęcia regulacji ustawowych.
3. Informacja publiczna:

• definicja i zasady udostępniania,
• zasady kwalifikacji wniosków,
• rozróżnienie informacji publicznej od prywatnej oraz informacji podlegającej udostępnieniu a informacji chronionej,
• udzielanie odpowiedzi na wnioski w drodze czynności materialno-technicznej,
• uzasadnianie stanowisk organu oraz przykłady ich oceny przez Naczelny Sąd Administracyjny i wojewódzkie sądy administracyjne na podstawie wybranych orzeczeń,
• akty administracyjne w ustawie o dostępie do informacji publicznej,
• pojęcia nieostre; „wgląd do” a dostęp akt sprawy,
• informacja o faktach,
• dokumenty wewnętrzne, pozwy, opinie prawne, wyjaśnienia podstawy prawnej,
• nośniki informacji,
• rola Biuletynu Informacji Publicznej oraz portalu otwarte dane,
• wymogi dostępności cyfrowej dla podmiotów publicznych.

4. Wnioskowa procedura udostępniania informacji publicznej:

• forma pisemna wniosku,
• anonimy a kwestia legitymacji do wniesienia skargi na bezczynność,
• dodatkowe koszty związane ze wskazanym sposobem/formą udostępnienia informacji publicznej,
• brak możliwości technicznych do udostępnienia informacji we wskazany przez wnioskodawcę sposób.

5. Ograniczenia dostępu do informacji publicznej:

• tajemnice ustawowe,
• ochrona tajemnicy niejawnej,
• ochrona prywatności i pojęcie osoby pełniącej funkcje publiczne,
• ograniczenia prywatności na gruncie przepisów o dostępie (kiedy odmówić udostępnienia informacji, a w których sytuacjach należy anonimizować udostępniane treści,
• praktyki anonimizacji dokumentów; ochrona danych osobowych a obowiązek udostępniania informacji,
• zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorcy – rodzaj danych dających przewagę na rynku,
• dane ujawnione w publicznych rejestrach,
• przesłanka zachowania danych w poufności,
• informacja przetworzona i pojęcie szczególnie istotnego interesu publicznego,
• kwestie zakłóceń w wykonywaniu zadań publicznych,
• cechy wnioskodawcy wnoszącego o informację przetworzoną,
• składniki decyzji administracyjnej i decyzji wydawanej przez podmioty inne niż organy władzy publicznej.

6. Odwołania od decyzji:

• kontrola sądów administracyjnych,
• odmienności proceduralne,
• problem bezczynności.

7. Nadużycie prawa do informacji publicznej – rola orzecznictwa.
8. Sesja pytań i odpowiedzi.

Pracownicy JST, odpowiedzialni za udostępnianie informacji publicznej, a także za prowadzenie BIP, pełnomocnicy ds. otwartości danych, osoby zajmujące się anonimizacją danych w jednostce oraz odpowiedzialne ze organizację wnioskowych trybów zapewniania dostępu do informacji.

Radca prawny, pracownik samorządowy, praktyk od lat kierująca i koordynująca udostępnianie informacji publicznej w Urzędzie Miasta Szczecin.