Roboty budowlane przy obiektach zabytkowych

W dwóch podstawowych ustawach regulujących proces budowlany, czyli ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (bardzo gruntownie znowelizowanej we wrześniu zeszłego roku) oraz w Prawie budowlanym, a także ich aktach wykonawczych, znajdziemy liczne odwołania do przepisów ustawy o ochronie i opiece nad zabytkami, a ta z kolei często odwołuje się do procedur budowlanych. Przykładowo Prawo budowlane w 7 miejscach przewiduje dla robót budowlanych przy zabytkach pewne wyłączenia (a w praktyce zaostrzenia), a np. ustawa „zabytkowa” przypomina, że pozwolenie konserwatorskie nie zastępuje procesów budowlanych, że WKZ ma prawo skontrolować i wstrzymać taką budowę, że WKZ ma prawo skontrolować i wstrzymać taką budowę, że może wpisać w dziennik budowy, a w przypadku dziennika elektronicznego inwestor zapewni mu dostęp do systemu EDB. Nie zawsze jednak są to regulacje w pełni zrozumiałe, dlatego też warto je poznać i zrozumieć, pamiętając o tym, że art. 108 ustawy o zabytkach za niszczenie lub uszkodzenie zabytku przewiduje karę do 8 lat pozbawienia wolności.

Proponujemy Państwu udział w zajęciach, podczas których przybliżymy Państwu przepisy związane z zasadami prowadzenia robót budowlanych przy obiektach zabytkowych, zarówno tych objętych formami ochrony zabytków, jak i wpisanymi do wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków. Zajęcia będą prowadzone przez praktyka, eksperta z wieloletnim doświadczeniem w branży budowlanej.

• Poznasz aktualne, kilkakrotnie zmieniane w ostatnich latach regulacje dotyczące kwestii robót budowlanych przy obiektach mających cechy zabytku, a także na obszarach, które również mogą być wpisywane do rejestru zabytków.
• Zdobędziesz umiejętności radzenia sobie z interpretacją i stosowaniem ciągle modyfikowanych przepisów tak, aby uniknąć ewentualnej odpowiedzialności, czy to związanej z naruszeniem procedur Prawa budowlanego czy przepisami ustawy dotyczącej zabytków.
• Zapoznasz się ze specyfiką łącznego stosowania wielu przepisów przy realizacji robót budowlanych w obiektach zabytkowych.
• Zdobędziesz wiedzę związaną z postępowaniem w przypadku różnych form ochrony konserwatorskiej.
• Poznasz najczęściej występujące nieprawidłowości i popełniane błędy oraz wskazówki, jak ich unikać, przykładowo:
- Brak pozwolenia od konserwa zabytków na wykonanie robót budowlanych.
- Niewyznaczenie inspektora nadzoru inwestorskiego przy remoncie obiektu zabytkowego.
- Niewłaściwe uzgodnienia inwestora z WZK w trybie art. 25 ustawy programu zagospodarowania zabytku, w tym wykorzystanych technologii i materiałów.
• Uzyskasz odpowiedzi na pytania i pojawiające się wątpliwości. Podczas zajęć powiemy m.in.
- Czy w przypadku robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w pisanym do rejestru zabytków ustanowienie inspektora nadzoru jest obowiązkowe dla inwestora ?
- Czy „stare”, wydawane przez WKA do roku 2000, wtedy bezterminowe, zaświadczenia są dalej honorowane przez służby konserwatorskie?
- Jaki termin ma WKZ na wydanie zaleceń konserwatorskich w trybie przewidzianym przez art. 27 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami?
- Co grozi kierownikowi budowy za zniszczenie nierozpoznanego (przez niego) zabytku archeologicznego?
- Czy na zabytku, który jest moją własnością, mogę powiesić reklamę, antenę itp. bez akceptacji (pozwolenia) WKZ?

1. Elementy przepisów dotyczących zabytków w ustawie Prawo budowlane i ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
2. Zabytki w aktach wykonawczych do Prawa budowlanego.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
• Rozporządzenie Ministra Transportu w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego.
3. Organizacja służb ochrony zabytków i różne poziomy ochrony konserwatorskiej dotyczącej zabytków.
4. Gminna ewidencja zabytków.
5. Regulacje ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami dotyczące robót budowlanych.
• Zalecenia konserwatorskie.
• Pozwolenie konserwatorskie.
• Kierowanie i nadzór nad robotami budowlanymi przy zabytkach.
• Istotne zmiany wymagań wprowadzone w 2018 roku.
• Postępowanie w przypadku odkrycia obiektów i przedmiotów zabytkowych.
6. Wybrane akty wykonawcze do ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków.
• Rozporządzenie Ministra Kultury w sprawie rzeczoznawców Ministra Kultury w zakresie opieki nad zabytkami.
7. Dotacje na roboty budowlane przy obiektach wpisanych do rejestru zabytków i na badania archeologiczne.
• Rozporządzenie Ministra Kultury w sprawie udzielania dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane - uchylone z końcem 2023 roku.
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie udzielania dotacji na badania archeologiczne.
• Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia w sprawie nagród za odkrycie lub znalezienie zabytków archeologicznych.
8. Przepisy karne.
9. Dyskusja podsumowująca, pytania uczestników.

Pracownicy urzędów administracji publicznej wydziałów budownictwa, nieruchomości, administracji architektoniczno-budowlanej oraz służb nadzoru budowlanego, inwestorzy, projektanci, kierownicy budowy oraz inspektorzy nadzoru inwestorskiego, właściciele i zarządcy nieruchomości. Osoby zajmujące się przygotowaniem i prowadzeniem robót budowlanych w obiektach objętych ochroną konserwatorską, zarówno w sferze budżetowej jak i w sektorze prywatnym. Osoby projektujące, prowadzące i nadzorujące roboty budowlane, czyli wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Osoby zajmujące się ochroną zabytków.

Ukończył studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej i uzyskał dyplom magistra inżyniera budownictwa o specjalności "Technologia i organizacja budownictwa" a w 1982 roku obronił pracę doktorską. Doświadczenie zawodowe zdobywał w firmie „Beton-Stal”, Biurze Projektów „Elpro” oraz na budowach eksportowych GD Energopol. Były (przez 26 lat) pracownik naukowo-dydaktyczny Politechniki Warszawskiej, obecnie prowadzi w ramach tej uczelni wykłady na studiach podyplomowych, analogiczne wykłady prowadzi też w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie i na Uniwersytecie Warmińsko –Mazurskim w Olsztynie. Przez 18 lat (do 2020 roku) był także pracownikiem Sądu Najwyższego, gdzie zajmował stanowisko głównego specjalisty do spraw zamówień publicznych. Jest także konsultantem technicznym w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto uczestniczy w pracach Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. Ma tytuł rzeczoznawcy PZITB. Wykładowca, trener prowadzący zajęcia z zakresu różnych zagadnień dotyczących procesu inwestycyjnego w budownictwie, zamówień publicznych. Od 1995 do 2004 roku był również arbitrem z listy Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Od 1988 r. posiada uprawnienia budowlane do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie w branży konstrukcyjno-budowlanej, a w 1998 r. uzyskał tytuł rzeczoznawcy budowlanego z listy Wojewody Warszawskiego (obecnie centralny rejestr rzeczoznawców prowadzony jest przez Izbę Inżynierów Budownictwa). Jest autorem lub współautorem ok. 1300 projektów, ekspertyz i opinii technicznych i techniczno-prawnych. Posiada również zaświadczenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków uprawniające do prowadzenia robót budowlanych przy obiektach zabytkowych.