Nie takie drzewa straszne, jak je malują, czyli prawne aspekty praktycznego zarządzania zielenią

Podczas proponowanych zajęć przedstawiony będzie problem zarządzania zielenią zgodnie z obowiązującymi przepisami i oczekiwaniami społecznymi. Omówione zostaną potrzeby skutecznego zarządzania zielenią oraz narzędzia ułatwiające takie zarządzanie. W trakcie szkolenia zostaną przedstawione zagadnienia dotyczące zarządzania zielenią wynikające nie tylko z rozdziału 4 ustawy o ochronie przyrody, ale także innych ustaw. Poruszone zostaną zagadnienia związane z pielęgnacją oraz ochroną zadrzewień i elementów przyrody związanych z drzewami i terenami zieleni, zarówno w odniesieniu do obszarów zurbanizowanych, jak i wiejskich. W trakcie szkolenia zostaną wskazane także pojawiające się w rozstrzygnięciach administracyjnych błędy merytoryczne i proceduralne, będące powodem wnoszenia zażaleń, odwołań, skarg czy uniemożliwiających wykonanie otrzymanej decyzji.

• Poznanie i/lub utrwalenie informacji dotyczących zarządzania zielenią, w tym usuwania drzew (rozdział 4 ustawy o ochronie przyrody) w kontekście innych przepisów i orzeczeń sądowych (np. z zakresu form ochrony przyrody, kodeksu cywilnego, prowadzenia działalności gospodarczej, dróg publicznych), ochrony zadrzewień.
• Zapoznanie się z tak problematycznymi zagadnieniami jak terminy i zakres prowadzenia prac w obrębie drzew, kompensacja przyrodnicza, oględziny, dodatkowe zezwolenia, zgłoszenia, analiza rozwiązań alternatywnych.
• Omówienie przykładowych dobrych praktyk związanych z zarządzaniem zadrzewieniami.
• Przedstawienie ww. kwestii z punktu widzenia organu wydającego zezwolenia, jak i inwestora, którym często są organy administracji.
• Uczestnicy otrzymają przydatne przepisy ze wskazaniem zagadnień problematycznych, omówione zagadnienia problematyczne związane z zarządzaniem zielenią, wykaz orzeczeń sądowych, przykładowe wzory rozstrzygnięć administracyjnych, wezwań, protokołów.
• W trakcie szkolenia uczestnicy uzyskają odpowiedzi m.in. na następujące pytania:
- Jak zarządzać terenami zieleni? Kto nimi zarządza?
- Czy przepisy rozdziału 4 ustawy o ochronie przyrody reguluję wszystkie kwestie związane z zarządzaniem zielenią?
- Jakie kompetencje posiadają organy wydające zezwolenia na usunięcie drzew?
- W jaki sposób korzystać ze standardów i dobrych praktyk poruszających problem usuwania oraz pielęgnacji drzew?
- Jakie obowiązki ma organ wydający zezwolenie na usunięcie drzew?
- Czy każde drzewo da się/należy usunąć?
- Jak usuwać drzewa z terenów rolnych? Czy zawsze trzeba mieć zgodę na ich usunięcie?
- Czy można chronić drzewa rosnące w pasach drogowych?
- Czy drzewa w pasach drogowych zawsze zagrażają BRD?
- Kiedy można usuwać/pielęgnować drzewa/krzewy?
- Czy można usuwać drzewa na obszarach Natura 2000 i w parkach krajobrazowych?
- Czy na usunięcie drzew zawsze jest wymagane zezwolenie?
- O czym należy pamiętać usuwając drzewa bez zezwolenia?
- Na czym polega kompensacja przyrodnicza? Jak ją określić?
- Jak prawidłowo zebrać i ocenić materiał dowodowy?
- Jak i kiedy wydać decyzję odmawiającą usunięcie drzew?
- Jak i kiedy wydać decyzję sprzeciwiającą się usunięciu drzew?
- Czy możliwe są zmiany decyzji na usunięcie drzew i w jakim zakresie?
- Jak prawidłowo wykonać zabiegi pielęgnacyjne w obrębie drzew?
- Jak prawidłowo dokonać analizy rozwiań alternatywnych dla przyczyny usunięcia drzewa?
- Jak zarządzać zielenią na terenach zabytkowych?
- Kiedy i w jakim zakresie należy wykonywać oględziny drzew wskazanych do usunięcia?
- Jakie są kary za usunięcie drzew bez zezwolenia? Kto zostanie ukarany?

1. Zarządzanie zielenią. 
a. Na czym polega zarządzanie zielenią? Dlaczego zielenią należy zarządzać? Czy zarządzanie zielenią to tylko kwestie usuwania drzew i wykonywania nowych nasadzeń?
b. Kto jest kompetentny do zarządzania zielenią? Podstawy prawne i zakres działania.
c. Jakie są narzędzia, także prawne, pozwalające na skuteczne zarządzanie zielenią?
d. Współpraca pomiędzy organami i różnymi jednostkami organizacyjnymi (budżetowymi, fundacjami, stowarzyszeniami).
2. Usuwanie drzew i wykonywanie nasadzeń kompensacyjnych. Czy możliwe jest osiągnięcie złotego środka?
a. Przyczyny usuwania drzew.
b. Przesłanki odmowy wydania zgody na usunięcie drzew (zasadność usunięcia drzew, materiał dowodowy, rozwiązania alternatywne, zagadnienia formalno-prawne).
c. Wydawanie zezwoleń na usunięcie drzew (podstawy prawne, interpretacja przepisów i niuanse istotne zarówno dla strony wydającej zezwolenie, jak i starającej się o nie).
d. Usuwanie drzew na podstawie zgłoszenia (podstawy prawne, interpretacja przepisów i niuanse).
e. Oględziny. Kto ich dokonuje i kiedy? Na co zwracać uwagę w trakcie oględzin?
f. Kompensacja przyrodnicza. Czy zawsze musi być? Jaki powinien być jej zakres?
g. Standardy pielęgnacji drzew i dobre praktyki.
3. Gorące punkty w procedurze usuwania drzew.
a. Strony postępowania: 
• Kto jest stroną postępowania w sprawie usunięcia drzew?
• Kto ma rację w sporze/wizji przestrzeni?
• Udział organizacji społecznych.
• Udostępnianie informacji publicznej/o środowisku.
b. Kwestie własnościowe:
• Kto może występować z wnioskiem o usunięcie drzew?
• Czy każdy ze współwłaścicieli musi wyrazić zgodę na usunięcie drzew?
• Kto jest odpowiedzialny za kompensacje przyrodnicze?
• Kogo obowiązuje zezwolenie na usunięcie drzew? Czy zezwolenie może być przeniesione na inny podmiot?
• Spory sąsiedzkie.
• Grunty o nieuregulowanym stanie prawnym.
c. Materiał dowodowy:
• Czy wszystko jest dowodem w sprawie?
• Jak zebrać i właściwie rozpatrzeć materiał dowodowy?
• Jak ocenić ekspertyzę?
• Kto, komu i kiedy zleca wykonanie ekspertyzy?
d. Korelacja pomiędzy zezwoleniem na usunięcie drzew, a innymi zezwoleniami:
• Czy zezwolenie na usunięcie drzew może być zastąpione innym?
• Które zezwolenie uzyskiwanie podczas realizacji inwestycji jest najważniejsze?
• Czy do „zamknięcia kwestii środowiska przyrodniczego” wystarczy tylko decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach?
• Czy treść zezwolenia na usunięcie drzew musi być zbieżna z treścią innych zezwoleń?
e. Terminy:
• Proceduralne - wynikające z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.
• Materialne - wynikające z przepisów prawa materialnego.
• „Praktyczne” – kiedy najlepiej wykonywać pewne prace.
• Zmiany terminów.
f. Formy ochrony przyrody:
• Czy możliwe jest usunięcie drzew w obrębie obszarowych form ochrony przyrody (np. parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, obszarów Natura 2000)?
• Kto odpowiada za formy ochrony przyrody? Czy organ wydający zgodę na usunięcie drzew odpowiada też za formy ochrony przyrody?
• Co z tymi ptakami, gniazdami i pachnicą dębową?
4. Obciążenia i sankcje związane z zarządzeniem zielenią.
a. Opłaty za usunięcie drzew, wykonanie inwentaryzacji.
b. Kary administracyjne.
c. Nasadzenia kompensacyjne.
d. Sankcje karne.
5. Pytania od uczestników szkolenia.

Pracownicy urzędów gmin, starostw powiatowych, urzędów marszałkowskich, urzędów wojewódzkich, samorządowych kolegiów odwoławczych, wojewódzcy konserwatorzy zabytków, spółdzielni mieszkaniowych, zarządcy nieruchomości, pracownicy spółek miejskich, przedsiębiorstw przesyłowych, jednostek drogowych, kolejowych, zarządcy wód, pracownicy firm realizujących wycinki drzew oraz pielęgnację zieleni, pracownicy firm realizujących inwestycje budowlane (deweloperzy), osoby sporządzające inwentaryzacje zieleni, działające jako pełnomocnicy w postępowaniu przed organem, zarządcy wód, itp. Szkolenie skierowane jest przede wszystkim do osób, którym problem związany z zarządzaniem terenami zieleni nie jest obcy (mają doświadczenie w pracy z drzewami), ale mile widziane będą również osoby, które dopiero zaczynają przygodę z tymi zagadnieniami.

Pracownik administracji rządowej od 11 lat zajmujący się zagadnieniami związanymi z zarządzaniem zielenią oraz ochroną przyrody (interpretacja przepisów oraz orzecznictwo administracyjne). Swoją wiedzę oraz dobre praktyki w zakresie ochrony przyrody i zarządzania zielenią od 6 lat przekazuje uczestnikom licznych szkoleń.